planeet aarde

planet earth en al die andere verbazingwekkende natuurprogramma's: je ziet hoeveel wonderlijks er bloeit en groeit en krioelt in dit leven, op deze aarde. natuurfenomen overweldigend in hun grootsheid, miniatuurleven dat verwondert omdat het er op zijn haast onbespeurbare manier toch is. dan wil je ook zien, waarnemen, ontdekken, reizen, ontmoeten, meemaken,observeren... maar je moet het grotendeels, meestal, met je eigen omgeving doen, je eigen streek waarvan je bij nader inzien denkt: er kan ook een prachtig verslag van worden gemaakt, al die dingen van hier in de loop van de seizoenen, in hun groei en bloei, in hun hoogtepunten en hun uithoeken en geheime raadselen, al wat er zich rept en roert, minder spectaculair, minder overweldigend maar evengoed wonderlijk deel van het leven op deze zelfde, ene aarde.

rivier

kinderen stuwen hun ouders verder en dieper het leven in, als een rivier die breder wordt, aanzwelt, een groter stroomgebied bestrijkt, uitzwermt, meer meandert, een heuse delta wordt vol nevenstromen en overmoede plekken met andere soorten leven dat krioelt en bruist en rijkelijker wordt. met elkaar verbonden nog, al die waterstromen, waterkronkels, waterparadijsjes uit dezelfde bron, in eenzelfde klimaat, van dezelfde soort, maar toch ook allemaal zichzelf en alsmaar breder wordend naar een grote zee waar alles naartoe vloeit en in uitmondt.

boerderij

de boerin op jaren droomt soms dat ze 's morgens opstaat en alle gebouwen van hun oude boerderij zijn verdwenen. en dat is merkwaardig genoeg een opluchting omdat ze er na de dood van de boer zomaar staan te staan en te verweren en hier en daar barsten en roest en scheuren vertonen. en dan moet zij hun kinderen of familie of anderen vragen daar iets aan te doen, terwijl ze liefst niemand lastig valt. ze had er willen kunnen blijven werken natuurlijk, met haar zingende, goedgemutste boer die onze lieve heer veel te snel op de hooizolder van de hemel een handje is gaan toesteken. er waren koeien om te melken en kalveren om dartel op de wei te zien huppelen, er was graan om te oogsten en stro om op hoge karren naar de stallen te voeren. er was prei om in lange rijen te planten zodat de mensen soep konden maken, er waren aardappelen om uit hun kuilen te zien opschieten en hoge maïs waar fazanten en hazen in de herfst uit wegvluchtten als hij door de grote maïsmachine verwerkt werd. er waren vroege ochtenden en late avonden vol blozend werk, er waren weiden om af te spannen, er was verse melk om te leveren en aan de buren voor hun dagelijks gebruik te verkopen. er was een leven dat mooi en goed gevuld was, en natuurlijk is er heimwee, veel heimwee maar ook de wil om er voor al wie achterblijft het beste van te maken, het hoofd omhoog, de schouders sterk en met een groot, goed hart.

uitstel

we hebben er allemaal wel de neiging toe allicht: de dingen uitstellen, op de lange baan schuiven, liefst nog niet meteen de moeite doen, nu. uit een beetje vrees, uit veel gemakzucht, uit een soort op ons vallende lamlendigheid, uit slechte gewoonte misschien op den duur. tot ik een vrouw aan het werk zie die alles meteen aanpakt, oplost, achternagaat. een complimentje daarvoor, maar ze zegt:"dank mijn grootvader daar maar voor. die zei mij toen ik kind was al altijd ( zij is engelse): do it now!" en dat motto en haar grootvader eert zij nu al haar leven lang, en alles kost haar zo minder kopbrekens en het geeft haar tijdswinst. "do it now!"

ezelsveulen

ongelooflijk hoe het kleine ezelsveulentje in de moederbuik opgevouwen moet hebben gezeten. nu loopt het daar op zijn hoge vier poten parmantig in de wei, groot van gestalte al, en je vraagt je af: hoe kan het, meteen zo zelfstandig, meteen zo levendig, zo echt al op en top ezel in bekoorlijke miniatuur? grote, puntige ezelsoren, goed draaiende ledematen, een mooi christuskruis op de rug, een warme vacht om tegen alle weer te kunnen en de koude nachten. eerst nog wat wankel van poten, maar dan de moedertepels zoeken en ezelinnemelk drinken en nu al rondjes draaien in de wei. kinderen komen met grote ogen en luide aanmoedigingen kijken, de ezelmoeder en de ezelvader kijken toe en het is alsof je in de lucht een juichen hoort voor dit kleine, vinnige, zo vanzelfsprekend natuurlijk, vlot verlopende jonge leven.

zorg

van in de vroege morgen tot de middag arriveert ze bij de mensen en geeft injecties, legt verbanden, spreekt hen warme woorden toe, wast en kleedt hen voor de nieuwe dag. ze moet zich bukken en zich draaien en zich keren voor de kousen om de lage voeten, ze smeert ruggen en benen en schenen in, ze helpt stappen en ze heft en ze verlegt. tussenin de warme woorden houden voor de mensen die nog weinig anders hebben. en dat elke dag, een heel leven: geven, moed inspreken, liefde zijn tegen de pijn van oud en ziek en vaak eens eenzaam zijn.

geven

de mooiste geschenken: dingen van eigen kweek of makelij - omdat je meer iets weggeeft van jezelf. zelfbereide kweeperenconfituur, zelfgekweekte en gekrente druiven uit de eigen serre, amaryllisbollen die je zelf hebt gescheurd en als nieuwe plant hebt laten gedijen, een zelfgeplukt en zelfgeschikt boeketje bloemen uit de eigen tuin, een stoffen overtrek in feestgewaad geknutseld voor op zodoende weggeborgen flessen drank. dank je wel, want je bent er zelf intensief mee beziggeweest, je hebt ondertussen iemand in het achterhoofd gehad, je hebt het puur en eenvoudig willen schenken. en nu staat het daar deugd te doen en weldoende warmte af te geven!

zij, vroeger

stel het je voor: zij die nu een oude vrouw is en met de auto rijdt was vroeger een jong meisje in een andere wereld. toen haar vader stierf moest zij met haar moeder alleen verder op de kleine boerderij. een nonkel leerde haar ploegen met het paard. die ploeg keren op het einde van de getrokken voor was eigenlijk mannenwerk. of ze stond, benen gespreid en doorbuigend voor een goed evenwicht, breeduit op de eg die de grond verkruimelde en gelijk legde. ze wipte de teugels op in bevel en riep dat het briesende paard moest trekken of stoppen of keren. stel het je voor: deze oude vrouw, vroeger een jong meisje in een andere wereld, maar hij leeft nog voort in haar hoofd en in haar bewegen.

jurk

glansmeisje staat te draaien en te stralen in het nieuwe jurkje dat ze heeft gekregen. vurig rood, glanzende zijde, luchtig, zwierig, kort, openbarend, een eerbetuiging aan haar lentelichaam. haar benen lang, haar armen rank, haar ogen in jubel, haar hart hoopvol en verwachtend. al wie haar zo ziet- een jonge, opflakkerende vlam - wordt ook een beetje mee bloeiende, fleurige lente.

overwinnen

"je moet je overwinnen,"zegt de ene oude vrouw tegen de andere die haar moed dreigt te verliezen en het niet meer zo ziet zitten. te veel, te druk, te onoverkomelijk schijnbaar. courage daartegenover in beide handen nemen, niets bergaf laten gaan, je vermannen. in jezelf overwinnen wat wil opgeven, wat moedeloos het hoofd zou willen laten hangen, en daarover willen triomferen in al je karaktervolle, wilskrachtige handelingen.
je overwinnen - en wie moet dat niet?

telwerk

als hij kiné-oefeningen doet moet hij tellen:1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,...en zo veel verder zoals hij kan, en quasi eindeloos. zoveel maal dit, zoveel maal dat, als aansporing, als uitdaging voor meer en langer en beter. om het lichaam weer op te zwepen tot beter dienst. door de herhaling en de hoop op beterschap die hij er inlegt wordt het een mantra, een bezwering, haast een gebed om sterkte die dan toch wel godgezonden en mensgeoefend zou mogen komen, zo stilaan, na zoveel...

handdoeken

nu hij voor een tijdje ongewild lam is gelegd helpt de man versgewassen handdoeken opplooien, de hele voorraad die de vrouw zo welriekend uit de machine heeft gehaald. hij heeft het eerlijk gezegd nooit gedaan, maar nu vindt hij het een kleine zegen. al die handdoeken die hij zelf al zo vaak heeft gebruikt laat hij zorgzaam een voor een door zijn handen gaan. al die kleuren, al die patronen, al die namen en tekeningen er op, al die maten en groottes. ondertussen denkt hij aan alle wasbeurten, baden, douches waarvan ze de waterdruppels op heerlijk verfriste lichamen nadien zorgvuldig hebben drooggewist. ze vertederen hem, deze handdoeken met hun verschillende soorten zachtheid en hardheid, met hun jarenlange trouwe dienst, met hun intieme kennis van dit huishouden, met hun lieflijke, welkome zo lang zo veronachtzaamde dienst aan hun dagelijkse leven.

bloemenvlechtwerk

iets voor de meimaand en voor jonge meisjes: bloemenkransen vlechten met madeliefjes of met boterbloemen, of met ander bloeiend moois dat zich steelsgewijs aan elkaar laat vlechten. wilde rozen zonder doornen?
in ieder geval hangen ze de kleurrijke, kwetsbare slingers fonkelogend om de halzen van een zusje of een broertje of een speelse makker.
maar in een ietwat ver, misschien toch niet meer zo vaag verlangen schikken ze hun lentejuwelen in gedachten op de wilde haren, rond de ranke pols van hun gedroomde mooiste, liefste jongen.
in de meimaand, als de mooiste bloemen bloeien en het jonge hart.

eerste vlucht

de jonge koolmeesjes komen voorzichtig uitgevlogen. eentje hangt al voorzichtig in de bamboetakken. dan zitpogingen op de weidedraad. tot een briesende ezelsmuil hem wegschrikt.
dan maar weer het nog zo jonge, nieuwe gevoel in van de lucht die hem draagt

fluitend

fluitend komt hij het tuinpad opgestapt - en kijk, het wordt zonnig in het hart.

binnen en buiten

ergens in mij hangt een beeld van klokken of barometers waarop een mannetje en een vrouwtje binnen of buiten stonden naargelang het verwachte weer. bewolkt en killig: binnenshuis. zonnig en gezellig op komst: buitenpositie.
nu zie ik het weer in de gelukkige oude dag van de buren. ze doen de schoonmaak en kleine herstellingen links en rechts als het buiten maar niks is. daarbij zijn ze elkaars linker- en rechterhand, een paar paarden samen voor de ploeg. ze koken samen, ze maken samen taarten voor als de kinderen komen, ze staan aan het fornuis al roerende in confituur of appelmoes.
de vruchten daarvoor hebben ze geplukt op de mooie dagen als je 'leve het buitenleven!' kan roepen. dan planten ze hun groenten, dan harken en dan wieden ze, dan oogsten ze de vruchten van hun werk.
als de zon door de wolken valt, als het weer opvrolijkt doen ze ook hun wandelingetje, het vertrouwde toertje of iets korter of iets langer. dan lopen ze hopelijk mensen tegen het lijf om hun babbeltje te doen over de dingen in het leven: de gelukjes, de tegenslagen waar je van hoort, hoe de kleinkinderen het stellen, de gang van de grote wereld.
het is mooi om zien, het is een geluk om het te kunnen beleven.

keep on walking

"keep on walking, don't be hanging around" zingt bob dylan ergens op zijn cd met de mooie titel "together through life". soms blijft zo een flard van een liedjestekst hangen omdat hij bij de situatie past. alles staat misschien een beetje stil, stroomt niet zo vloeiend vooruit, maar juist dan inderdaad: in vertrouwen verder kijken, geen lanterfanter maar een flierefluiter zijn, blazend op je zelf geknutseld fluitje van vlierehout, vrolijk om de lente.

songfestival.

eurovisiesongfestival. het is toch een evenement. je hoort klanken en ritmes en sferen die landen toch weer typeren en hen een eigenheid geven. herkenning van en ontroering door dat bekoorlijke, zo treffende andere. enthousiaste, talentrijke jonge mannen en vrouwen die een paar minuten het beste van zichzelf geven en een halve wereld trachten te ontroeren of betoveren of opladen met een lied. met een lach op het gezicht, met vuur in de ogen, met een viool in de hand, met energieke bewegingen tussendoor, met een knipoog naar de meisjes, met een charmante blik naar de jongens, met zelfvertrouwen om de hele wereld aan de voeten te krijgen. daarbij vooral: een lied dat meesleept, energie die er van afstraalt, notencombinaties die ontroeren, een kracht die levenslustig maakt zodat wie hoort en ziet zelf aan het zingen en het swingen gaat!

oude koeien

oude koeien uit de sloot halen - we doen het allemaal wel eens. als wrange verwijzing, als hernieuwde kleinzielige aanklacht, als het even laten aanvoelen zelfs van desnoodse mogelijkheid tot kleffe chantage. echo's uit een oude put die je beter droog laat staan: er zijn hier en nu betere bronnen van leven te vinden. zoek, en haal daar volle emmers klaterend water op. gooi het verfrissend in je gezicht, drink elke druppel met volle teugen.

jong geweld

Prachtig, al dat jong geweld. Het stormt de tuin in, het ravot en het voetbalt, het schrikt vogels op van hun nesten. Het verstopt zich onder struiken, het schudt aan bomen, het roept de koekoek en de ezels na. Het stelt onbeschaamde vragen en verwacht een eerlijk antwoord, het pruttelt tegen en het protesteert. Het heeft groeischeuten en groeipijnen, het herschikt zijn kledingstukken en zijn haren, het roept onnodig luid binnenshuis. Het noemt mama lief of slecht volgens eigen noden en omstandigheden, het gaat rebels te keer of ligt in de luie zetel te kronkelen om een knuffel. Het eten van de dag roept geluiden van walging of gejubel op, op tv zijn er soms kanalen te kort en de haren van broer of zus zijn altijd wel lang genoeg om er flink aan te trekken. Ze zingen vuile liedjes en ze stappen en verkennen alle kanten van de bossen en het leven met hun vriendjes van de scouts. Hun ogen stralen van intens plezier of loensen boos om een berisping. Soms strooien ze hun hele lichaam als een bonte bal over het grasveld uit, soms krimpen ze zich terug in hun intiemste gevoelige plooien. Ze hebben heel grote, grove woorden of heel kwetsbare kleine. Ze zijn vaak hemels en ze zijn soms hels.
Prachtig toch, hoe al dat jong geweld onbedaarlijk het leven instormt!

situaties

Gelukkig zijn er veel situaties die vanzelfsprekend, automatisch alledaags zijn en rimpelloos verlopen. Een rivier die rustig voortvloeit, een serene hemel: alles o.k. Maar als dan tegenslag toeslaat gaan de ogen op kwetsbaarheid open, en ze zien het niet graag. Dan malen de gedachten: hoe het kan, waarom het moet, wie hetzelfde ooit is overkomen. Oren leggen zich dan te luisteren, het hart zoekt naar herkenning van gevoelens. Men beseft waar men vroeger achteloos aan voorbij is gestapt, achteloos van in de verste verte niet weten of beseffen. Nu echter, zittend in hetzelfde schuitje, ziek in hetzelfde bedje, beseft men en waardeert men hoe door anderen vroeger op moeilijke situaties noodzakelijkerwijs dapper is gereageerd. En men doet zijn hoed af en beseft dat men hem zichzelf ook wel moet opzetten, graag hebben of niet.

en toch nog

met bevende vingers, met slechtziende ogen, gebogen van rug, met trillende tongpunt, met van aandacht en inspanning tranende blik - steekt het oude vrouwtje het wriemelende draadje erin, door het oog van de naald.

wie?

wie komt er allemaal op? wie denkt het allemaal uit? wie puzzelt het in mekaar? wie vindt de nieuwe mogelijkheden, de betere varianten?
wie krijgt de flits, wie legt de link, wie ziet de kansen?
wie is onvermoeibaar op zoek en komt altijd verder, van stappen tot vliegen?
hutten, huizen, wolkenkrabbers, tunnels, bruggen?
stoffen, doeken, slippen, jurken, de prachtigste gewaden?
karren, fietsen, auto's, treinen, vliegende tuigen?
brillen, uurwerken, computers, hartkleppen en telescopen?
wie allemaal, wie dit alles?
mensen.
mensen!

kleine, zorgvuldige, geconcentreerde handelingen in de zorg om de dagelijkse dingen kunnen zo een zegen zijn bij donkerewolkenweer. laat die lichtflitsjes schijnen!

bronnen

documentaires die op zoek gaan naar de bronnen van rivieren, de Ganges bij voorbeeld. je komt in overweldigende berglandschappen terecht waar een mystieke nevel hangt. hier heersen goden, krachten onnoembaar, hoog hoog boven onszelf. wat een tocht, wat een openbaring.
zo op stap gaan naar de bronnen van jezelf om kracht te zoeken die je sterkere vleugels geeft.

missie

mensen hebben een missie. misschien wil je jezelf geestelijk en lichamelijk optimaal in conditie houden om een zon in je omgeving te zijn. of je speelt een ander soort zon door je helemaal te wijden aan behoeftigen van welke aard ook. en daartussen evenveel mogelijkheden eigenlijk als er mensen zijn. zo'n missie sterkt, geeft zin en duidelijke richting aan een anders misschien wat stuurloos leven. het stuur in handen nemen en een duidelijke richting kiezen met een vastberadenheid die niet sputtert!

zin in zingen, adem voelen stromen, klanken uiten, jezelf voelen resoneren met de lucht rondom. open gaan, breder worden, trillingen voelen die goed doen. instrumenten met hun kleur daarbij, andere mensen met hun eigen stem. samenzang die vult, aanvult, vervult, 's morgens, 's avonds, in de bergen, in je borst. en je wordt breder en je wordt blijer. je zingt.

soms is de realiteit de spreekwoordelijk harde realiteit. ze is onverbiddelijk, laat zich niet met gebeden vermurwen - en die ervaring is bitter. waarom moet het nu zo? een mens denkt aan alle alternatieven die zoveel beter waren geweest, maar de feiten zijn nu eenmaal de onweerlegbare feiten.
wat breng je er tegen in? weerbaarheid op zoveel mogelijk manieren. in de schaduw nog de zonnezijde zien. de optimist in je opsporen. oefenen in geduld, goede moed en alles wat je vroeger misschien te veel 'bond zonder naam' vond. uur aan uur, dag aan dag, gedachte na gedachte, nieuwe moed na oude moed, harteklop na harteklop, zonder te veel versagen en met in je binnenste de opwekkende gedachte aan goede mensen met een prachtig hart.

zeg klinieken en je denkt aan wachten. wachten op een consultatie, een besluit, een advies, een geneesmiddel, hulp, genezing. wie er nood aan heeft weet hoe het op dat ogenblik plots alles overheerst. je wil duidelijkheid over pijn - en graag ook een opklossing die alle onzekerheid wegneemt. je gedachten malen, al brengen ze niets op. je moet geduld hebben, in een vingerknip heb je geen oplossing, op een dagje ook niet. vergeten wat moeilijk is en aan betere dagen denken. de waarheid van zegswijzen: rapper gezegd dan gedaan! wachten, geduld hebben,hopen en proberen relativeren. alles gaat zijn gang, de gang die het blijkbaar moet gaan, maar laat het een mooi parcours zijn, met na het afwachten een mooi landschap voorbij een wat moeilijk genomen bocht.

Hoe zit het met het landschap dat je een paar weken links zal moeten laten liggen?
Meimaand, dus ziet het er prima uit. Alle loofbomen staan nu in hun prilste groen, veldbloemen floreren. Boterbloemen in de weiden, fluitekruid en smeerwortel langs de kanten. De meidoorn staat in grote struiken te geuren, bloemkandelaars branden in kastanjebomen, het gras is om in te bijten. Dat doen de koeien en hun jonge kalveren wel.
Alles is belofte, alles is nieuw. Hoe kan je niet van de lente houden? Jonge, jonge paartjes staan hartverwamend te strelen en te zoenen of lopen op zoek naar elkaar de veldwegen in. Je herinneringen aan vroeger gaan mee. Vogels fluiten ze mee naar boven en het wisselspel van zon en wolken zorgt voor de juiste belichting. Je slaat het op in de donkere kamer van je hoofd en als je een tijd niet in dit lentelandschap kan lopen ontwikkel je maar alle foto's als bloesems om met je verbeelding naar te kijken en aan te ruiken.

"Maak er je een gedacht van en bekommer je er om de rest niet meer over," - een goede raad die je kan krijgen. Als iets moet, moet het, als iets onvermijdelijk is, moet je het maar aanvaarden en nodeloos gepieker achterwege laten. Iets is wat het is, calculeer het dan gewoon in je leven in als het onvermijdelijk is, verspil geen nodeloze energie meer aan vragen naar het hoe en waarom. Niet makkelijk, maar de beste oplossing, al is het maar de beste van veel slechte. Even het hoofd laten hangen, maar dan verder gaan.